بهترین و بدنترین روش های تنبیه کودک کدامند ؟ همه کودکان به حمایت عاطفی والدینشان وابسته هستند. زمانی که والدین از روش های آزاردهنده مختلف برای تنبیه فرزند خود استفاده می کنند، با مشکلات مربوط به سلامت روانی، عاطفی و جسمانی کودک مواجه می شوند. به عبارت دیگر، برخی تنبیه ها می توانند اثرات مخربی بر رشد و تکامل کودک داشته باشند. اگر والدین بخواهند برای کودک تنبیه مناسبی در نظر بگیرند، در وهله اول بهتر است متوجه این شوند که چرا کودک آن رفتار یا کار خاص را انجام داده است. امیدواریم این مقاله به شما کمک کند تا با بهترین و بدترین روش های تنبیه کودک آشنا شوید و هرگز از روش های تنبیه کودک مخرب برای رشد و تکامل وی استفاده نکنید.
منبع: تنبیه کودک | بهترین روش تنبیه کودکان
تنبیه کودک چیست ؟
چرا باید از تنبیه کودک استفاده کنیم یا چرا اصلا باید یک کودک را تنبیه کرد ؟ قبل از هر چیزی بهتر است تا با دلیل تنبیه کودک آشنا شویم. تنبیه کودک یک بخش از تربیت کودکان است تا بتوانیم به او تفاوت بین کار درست و غلط را آموزش دهیم. در صورتی که کودک تفاوت بین کار درست و غلط را نفهمد. قطعا بعدا در زندگی دچار مشکلات تحصیلی شغلی و حتی روانی می شود. بنابراین برای تربیت کودک به تنبیه نیز نیاز است.
بر اساس تحقیقات و مطالعات انجام شده در کودکان تنبیه کودک باید به گونه ای باشد که اعتیاد به نفس او خرد و شکسته نشود و در عین حال متوجه کار اشتباه خود گردد. بر همین اساس بهتر است والدین با استراتژی و روش های درست تنبیه کودکان آشنا شوند.
تا کنون هیچ روش و راه قطعی برای تنبیه کودک اثبات نشده است. به همین دلیل والدین بهتر است بسته به شرایط و سبک تربیتی خود از یک متخصص کودک برای تربیت فرزندانشان کمک بگیرند. در ادامه به توضیح نکات کلی در تنبیه کودک تقریبا تمام والدین باید رعایت کنند اشاره شده است.
چه اصولی را باید در تنبیه کودک رعایت کنیم ؟
در ادامه به بررسی اصول و استراتژی هایی که والدین باید در زمان تببیه کودک از آنها استفاده کنند اشاره شده است.
تربیت با ثباتی داشته باشید
مهمترین نکته ای که همواره باید در خاطر داشته باشید این است که اگر قوانین شما متغییر باشد فرزند شما هیچوقت نمی تواند متوجه کار های اشتباه و بد خود شود. به همین خاطر همواره باید از یک ثبات تربیتی برای تشویق و تنبیه کودک خود داشته باشید.
تنبیه ناهماهنگ و بی ثبات به کودک آموزش می دهد که داشتن یک رفتار بد همیشه اشکال ندارد.قوانین یکسانی برای تربیت فرزندان خود داشته باشید
همواره قوانین یکسانی برای تنبیه و تشویق فرزند خود داشته باشید تا فرزند شما بتواند قوانین تربیتی را بفهمد و همچنین مجازاتی که برای زیر پا گذاشتن قوانین با آن روبرو خواهد شد را بداند.
قوانینی که برای تنبیه کودک خود در نظر گرفته اید را بدون دلیل تغییر ندهید.
با فرزند خود در مورد چرایی رعایت قوانین تربیتی و تنبیه خود صحبت کنید تا دلیل اشتباه بودن هر کار خاص اشتباه خود را بداند.
رفتار بد را به فرزند خود گوشزد کنید
رفتار های اشتباه فرزندانتان را هر زمانی که کار اشتباهی انجام داد به او گوش زد کنید. در صورت تکرار و لرزوم برای رفتار ها و کار های بد تنبیه تعیین نمایید.
رفتاری که از او انتظار دارید را به او گوشزد کنید
در زمانی که فرزندتان رفتار درستی دارد و رفتار اشتباه خود را کنار گذاشته او را تشویق کنید.
مجازات و تنبیه های منصفانه تعیین نمایید
از همان روز اول برای هر کار اشتباهی یک تنبیه معقولانه و منصفانه در نظر بگریید. از وضع کردن یک تنبیه سخت خود داری کنید تا در ادامه در اجرای تنبیه با مشکل مواجه نشوید و مجبور شوید تنبیه ساده تری را انتخاب کنید.
دلیل تنبیه را برای فرزندتان شفاف سازی کنید
اگر کودک شما دلیل تنبیه شدن خود را نفهمد برای تغییر رفتار خود نیز تلاشی نخواهد کرد. به همین دلیل مهم است که شما از همان زمان کودکی برای فرزند خود معیار هایی تعیین کنید تا بتواند فرق کار های نادرست را از درست تشخص دهد. بهترین راهکار شفاف سازی و روشن کردن مرز های مشخصی برای فرزند است. که در صورت تکرار یک رفتار بد تنبیه می شود.
بدیهی است که با برزگتر شدن کودک درک او از مسائل و مرز ها بیشتر خواهد شد.
کودک نوپا قطعا نمی تواند متوجه شود که نباید بر روی دیوار نقاشی کند در این موارد از سخرانی پرهیز کنید و در عوض به او با یک نه قاطع واکنش نشان دهید.
آرام و محکم با فرزند برخورد نمایید
ممکن است تربیت کودک برای والدین در مواقعی بسیار دشوار شود. اما باید در نظر داشته باشید که حتما باید از عصبانی رفتار کردن با فرزندتان بپرهیزید چرا که عواقب بدی را بر روی رابطه شما با فرزندتان به همراه خواهد داشت. والدینی که خشم خود را کنترل نمی کنند. نمی توانند تصمیمات منطقی در رابطه با تربیت و تنبیه فرزندان خود بگیرند.
والدینی که همواره با عصبانیت با فرزندانشان برخورد می کنند بعد از گذشت زمان عصبانیت آنها هیچ تاثیری بر روی فرزندشان نخواهد داشت.
با همسر خود مشورت و رفتار یکسانی داشته باشید
در تربیت و تنبیه کودک، باید با همسر خود در یک جبهه متحد قرار داشته باشید. یعنی هر دو شما به عنوان والدین باید از قوانین تربیت کودک برای رشد و تکامل او پیروی داشته باشید. عدم رعایت قوانین توسط یکی از والدین می تواند مشکلاتی را در تربیت فرزند و آینده او ایجاد نماید.
در خانواده هایی که یکی از والدین سخت گیر و دیگری نسبت به اشتباهات فرزند خود سهل انگار است. کودک به محض تنبیه شدن نزد والد آسان گیر پناه می برد.
الگوی مثبتی برای فرزند خود باشید
همیشه به خاطر داشته باشید که فرزند از تماشای رفتار های شما الگو برداری می کند. وقتی فرزندتان اطراف شما است مراقب رفتار خود باشید. قردی مودب، شاداب و دلسوز، سخت کوش و سازنده برای فرزندتان باشید تا او نیز از رفتار های شما به خوبی الگو برداری کند.
کاری که دوست ندارید فرزندتان جلوی شما انجام دهد را جلوی او انجام ندهید.
امتیازات کودک را حذف نمایید
یکی از راهکارهای موثر در تنبیه کودکان کم کردن امتیازات کودک است. به عنوان مثال زمانی که کودک نمرات کمی در درس هایش کسب نموده است. شما می توانید ساعات بازی ویدیویی او را تا زمانی که نمرات بهتری کسب کند محدود نمایید.
در نظر داشته باشید شما می توانید امتیازات کودک را تنها به عنوان نوعی تنبیه از او بگیرید نه اینکه نیاز های اولیه کودک را حذف نمایید. قطع کردن و محروم کردن کودک به مدت طولانی به طور کامل از تفریحات و دیدار دوستانش، محورم کردن کودک از خوابف تغذیه کافی و … نوعی کودک آزاری محسوب می شود
به کودک بفهمانید که باید اشتباه خود را جبران کند
در دنیای واقعی هر اشتباهی با عواقبی همراه است. اگر یکی فرد کار اشتباهی انجام دهد، اغلب مجبور می شود با پرداخت جریمه یا از طریق راه های دیگر اشتباه خود را جبران نمایید. به همین شکل باید فرزندتان متوجه شود که باید عواقب اشتباهات خود را بپذیرد و برای جبران خسارات ناشی از آن تلاش کند. زمانی که کودک باعث خسارات مالی شده است یک تکنیک بسیار مفید جبران خسارت تا زمانی است که شرایط به حالت عادی بازگردد.
به عنوان مثال زمانی که کودک بر روی میز نقاشی کرده است یک تنبیه مناسب این است که او باید نقاشی های خود را تمیز کند تا دوباره میز خوب به نظر برسد.
از اتفاقات و پیامد های طبیعی برای تنبیه کودک استفاده کنید
یکی از راه کاری های مناسب برای آموزش مسئولیت پذیری به کودک استفاده از پیامد های طبیعی بعد از یک رفتار اشتباه توسط کودک است.
به عنوان مثال زمانی که کودک را برای شما صدا می کنید و او دست از بازی کردن نمی کشد. میز را بعد از اتمام غذا جمع کنید و از تهیه غذا پس از آن خودداری کنید. این گونه رفتار های سبب می شود تا کودک مسئولیت پذیر شود و در موقعیت بعدی به نظم اهمیت بیشتر دهد.
کودک را مجبور به غذر خواهی کنید
قدرت یک غذر خواهی قلبی و صادقانه در تربیت کودک بسیار زیاد است. به عنوان مثال زمانی که کودک شما بدون اجازه به وسایل یکی از مهمانانتان دست زده او را مجبور به غذر خواهی کنید. این تنبیه بزرگی برای کودک است.
غذر خواهی کردن کودک از فردی که به او ظلم کرده و یا در حق او اشتباهی انجام داده است. او را برای زندگی آینده در بزرگسالی آماده می کند.
از محرومیت عاطفی برای تنبیه کودک استفاده نکنید
محرومیت کودک از محبت پدر و مادر سبب وارد شدن آسیب های بزرگی به او می شود. از جمله این آسیب ها می توان به اعتیاد به مواد مخدر، افسردگی ، استرس، خود کشی و .. در بزرگسالی اشاره کرد. در ادامه به چند مورد از محرومیت عاطفی مضر برای کودک اشاره شده است.
جداسازی کودک از دوستان و اطرافیان یا تعاملات اجتماعی
خشونت کلامی به کودک با توهین، تهدید و تمسخر
ترساندن کودک به دلیل ناتوانی در برآورده کردن انتظارات بی منطق
تحقیر کودک
امتناع از نشان دادن عشق ، مهربانی و محبت به فرزندان
در تنبیه فرزندتان زیاده روی نکنید
تربیت فرزندتان با تنبیه های غیر استاندارد و بی منطق و همچینی استفاده از تنبیه های بیش از حد سخت و طولانی می تواند او را از داشتن یک زندگی شاد و سالم محروم کند. همیشه در خاطر داشته باشید که شما به عنوان والدین وظیفه دارد فرزندی را بزرگ کنید تا شخصی مثبت در جامعه، والدی نمونه در آینده و … شود نه اینکه فردی شود تا بر اساس خواسته های شما رفتار کند.
والدین سهل گیر برای فرزندتان نباشید
امتناع از تنبیه و رها کردن فرزند به او آموزش می دهد که نیازی به یادگیری و رفتار خوب ندارد. به طور خلاصه فرزندتان را لوس تربیت نکنید.
بر اساس تحقیقات انجام شده عدم توجه به تربیت کودک و سهل گیری بیش از حد سبب می شود تا کودک در بزرگسالی فردی با عدم رضایت نسبت به همه چیز باشد.
بدترین روش تنبیه کودک
همه والدین مایلند عادات و رفتارهای خوب را به فرزندان خود یاد دهند. با این حال، استفاده از روش های نامناسب تربیتی عمل سالمی محسوب نمی شود و می تواند از نظر جسمی و روحی به کودک آسیب برساند. درست است که گاهی اوقات لازم است در صورت رفتار اشتباه کودک او را تنبیه کنید. اما منظور از تنبیه این نیست که آن ها را کتک بزنید یا بر سر آن ها فریاد بکشید. این نوع تنبیهات در دراز مدت می تواند منجر به کاهش عزت نفس، پرخاشگری و مسائل مربوط به استرس شود. در ادامه، برخی از بدترین روش های تنبیه کودکان را می خوانید:
تنبیه فیزیکی
آزار جسمی از هر نوعی که باشد نه تنها موجب ضرر به جسم کودک می شود، بلکه از نظر عاطفی نیز کودک را تحت تأثیر قرار می دهد. اگر می خواهید کودکتان به فردی مهربان تبدیل شود و دوران کودکی خود را با شادی به یاد بیاورد، هرگز برای تربیت او از خشونت فیزیکی استفاده نکنید.
زبان توهین آمیز
شما نباید از کلمات یا زبان توهین آمیز برای کودک خود استفاده کنید. آزار کلامی کمتر از آزار جسمی نمی باشد و می تواند همان اثرات بد را روی کودک بگذارد. برای تنبیه کودکتان، از به کار بردن کلمات نامناسب، فحاشی، تهدید، تحقیر و…. خودداری کنید.
فریاد زدن
شما نباید بر سر فرزندتان فریاد بزنید. این کار نه تنها باعث می شود کودک متوجه خواسته شما نشود، بلکه زمینه ترس از شما برای او فراهم می شود. این ترس موجب می شود در آینده، کودک به طور مخفیانه کارهای خود را انجام دهد و ارتباط صمیمی با پدر یا مادر خود برقرار نکند. به جای فریادهای پرخاشگرانه، مودبانه با او صحبت کنید و بگویید چه اشتباهی کرده و کمک کنید تا آن را اصلاح کند.
هرگاه در حضور اعضای خانواده، دوستان یا سایر افراد کودک خود را تنبیه کنید، به منزله این است که به او و به خودتان توهین کرده اید. این کار باعث می شود اعتماد به نفس کودک متزلزل شود. همینطور ممکن است دیگر مثل قبل نتواند در بین آن جمع به راحتی قرار بگیرد و قطعا فردی خجالت زده خواهد شد. به جای تنبیه کودک در ملاء عام( چه تنبیه بدنی یا زبانی)، زمانی که با کودک خود تنها بودید اشتباهش را به او یادآوری کنید
یادتان باشد که فرزند شما در هر سنی که باشد، برای خود شخصیتی دارد و شما نباید برای تنبیه، به او دستور دهید که کاری را انجام دهد. مجبور کردن فرزندتان به انجام کاری باعث ایجاد ترس در او می شود. سبک تربیتی غیر منطقی دستوری، ممکن است باعث شود کودک به طور نامحسوس احساس خفگی و درماندگی داشته باشد. می توانید به جای زور، از کودک بخواهید آن کار را با محبت انجام دهد.
دوری از کودک
برای تنبیه کودک به خاطر اشتباهاتش، ممکن است بخواهید با او سرد رفتار کنید. یا حتی برخی از والدین تا مدتها با کودک خود حرف نمی زنند. اما این تکنیک انظباطی هرگز نباید به کار برده شود. زیرا کودکان برای حمایت عاطفی به والدین خود نیاز دارند. رفتار سرد با آن ها اعتمادشان را درهم می شکند و ممکن است آن ها نیز از شما فاصله بگیرند. صحبت نکردن با کودک می تواند در دراز مدت وحشتناک باشد. اگر کودکان را به حال خود رها کنید، با آن ها حرف نزنید و نسبت بهشان سرد باشید، ممکن است کارهایی انجام دهند که بسیار بدتر از اشتباه اولشان باشد.
نکاتی که باید در خصوص تنبیه کودک بدانید
- قبل از تنبیه کودک، بهتر است در مورد مسائل مهم مربوط به رفتاری نادرستش صحبت کنید. به آن ها توضیح دهید که رفتار نادرست آن ها چه عواقب بدی می تواند داشته باشد
- اگر تنبیه شما برای کودکتان کارآمد نیست، روش دیگری را امتحان کنید
- فقط رفتار های نادرست را مورد تنبیه قرار ندهید. عادت به این داشته باشید که رفتارهای درست کودک را بیشتر مورد تحسین قرا دهید
- از جنگ قدرت با کودک خود بپرهیزید. این کار موجب می شود کودک کمتر ذهنیت خانواده بودن و کار تیمی نسبت به والدینش داشته باشد
- تنبیه باید به کاری که کودک کرده است و دلیل آن مرتبط باشد. همینطور باید بلافاصله صورت گیرد
سخن آخر از متخصصان مرکز مشاوره آواژه
تنبیه نامناسب، مبتنی بر کنترل و قدرت برای متوقف کردن رفتار نادرس کودک(برای مدت کوتاه) است. اما این تنبیهات رفتار درست را آموزش نمی دهند. به عنوان والدین، هنگام تنبیه کودک اغلب فراموش می کنیم که تنبیه قرار نیست باعث شود کودک از ما بترسد. تنها هدف از تنبیه کودک باید این باشد که اهمیت رفتار خوب و مشکلاتی که رفتار نامناسب ایجاد می کند را به آن ها بیاموزید.
برای دریافت مشاوره در زمینه تنبیه کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی کودک و مشاوره روانشناسی آواژه تماس حاصل نمایید.
حس مالکیت در رابطه به چه معناست؟